Interrogation :

On marque l'interrogation par le mot ĉu qui signifie qu'est-ce que, à moins qu'il y ai dans la phrase un interrogatif :

- kiu : qui
- kio : quoi
- kie : où
- kiam : quand
- kial : pourquoi
- kia : quel
- kiel : comment
- kies : à qui
- kiom : combien

Ex.
Ĉu vi venas ? : Venez-vous ? (est-ce que vous venez ?)
Ĉu vi estas sana ? : Etes vous bien portant ? (est-ce que vous êtes bien portant ?)
Kiel vi fartas ? : Comment allez vous ?
Kie estas mia ĉapelo ? : Où est mon chapeau ?
Kiu ploras tie-ci ? Qui pleure ici ?

Remarque : Reportez vous au tableau des corrélatifs, vous y découvrirez de quelle manière astucieuse une relation logique entre les divers mots d'usage courant a été établie.

Exercice 10
traduire : en vous aidant du dictionnaire. Mode n? 1

Ĉu vi foriros morgaŭ ? Jes sinjoro. - Ĉu vi restas ĉi-tie ? Ne sinjoro. - Ĉu vi fartas bone ? Ne mi malbone fartas. - Kial vi mensogas ? - Kiu venis hieraŭ ? - Kian libron vi deziras ? - Kiom kostas tiu mantelo ? - Kies robo estas tiu ? - Ĉu ĝi estas (la) via ? - Kion kreis Dio en la komenco de la Mondo ? - Kio pasas sub miaj fenestroj ? - Ili estas la muzikistoj de la dukek unua regimento kondukataj de la muzikestro. - Kie loĝis la genia aŭtoro de la lingvo Esperanto ?

Possibilité.

Ebla signifie possible, eble signifie peu-être (possiblement)
Ex. fari : faire ; farebla faisable, qui peut-être fait - kredi : croire ; kredebla qui peut-être cru - fleksi : fléchir ; fleksebla : flexible.

Ema indique le penchant à, l'habitude.
Ex. Kredema : crédule (qui a du penchant à croire) - laborema travailleur (qui a du goût au travail)

Inda signifie digne de, indique le mérite.
Ex. kredinda : digne de foi - honorinda : honorable, digne d'être honoré.

Enda : "pour être" indique le but recherché, pas toujours atteint.
Ex. fari : faire , farenda : à faire, qu'on doit faire

Parenté.

Bo sert à indiquer la parenté résultant du mariage.
Ex. bopatro : beau-père - bofilo : gendre.

Ge réuni les deux sexes.
Ex. gesinjoroj : monsieur et madame (ou) messieurs et mesdames - gepatroj : parents (père et mère)

Diminutifs caressants :

Les suffixes ĉj pour les hommes et nj pour les femmes servent de diminutifs caressants. On ne conserve de la racine que la première ou les deux dernières syllabes.
Ex. Petro : Pierre , Peĉjo : Pierrot ; Ana : Anne , Anjo : Anette ; patro : père , paĉjo : papa ; patrino : mère , panjo : maman.

Exercice 11
Traduire les mots : vous pouvez chercher les racines inconnues dans le dictionnaire (partie du mot en caractères gras) Modes 2 ou 3

Mallaborema, rompebla, memorinda, aminda, laboremulo, babilema, babilemulo, mensogema, mensogemulo, vivinda, , verdirema, laŭdinda, mallaŭdinda, riproĉinda, venĝema, batalema, neebla, fidinda, kolerema, palpebla, sentebla, bopatrino, bofilo, gefratoj, geknaboj, geavoj, aĉetenda, pagenda, plenumenda, Aleĉjo, avĉjo, avinjo, Karlĉjo, Marinjo, Tinĉjo.

Version.
Dictionnaire mode n° 2

En la tempo, kiam aperis Esperanto, la lingvo "Volapük" bruegis. La bezono de lingvo helpa estis tiel granda ke multaj homoj lernis Volapukon malgraŭ ke ĝi estis terure malfacila. Sed baldaŭ eĉ la plej fervoraj el ili konstatis ke tiu lingvo bezonis plibonigojn, sed la aŭtoro de Volapuko ne volis akcepti tiujn ŝanĝojn kaj tial Volapuko mortis. La malsukceso de Volapuko tre malutilis al la ideo mem de lingvo artefarita. Multaj homoj kredis ke tiu malprospero estas nedisputebla pruvo, ke farado de lingvo estas neebla kaj utopia. Esperanto iris do malfacilan vojon plenan de antaŭjuĝoj, kaj doktoro Zamenhof devis longe batali por venki la kontraŭstarantojn. Malriĉa, senpova, li elspezis sian tutan havon por la sukceso de sia ideo, kaj nur post longaj jaroj de batalado, post ruiniĝo, kiam li komencis malesperi, la sukceso neatendata alvenis.